In een eerder blog ging het over de dubbele band van de statutair bestuurder bij het aangaan van de relatie, namelijk de arbeidsrechtelijke en de vennootschapsrechtelijke. In dit blog ligt de aandacht op de beëindiging van die dubbele band.

Beëindiging arbeidsovereenkomst

Ontslagbesluit

• Over het algemeen beslist de aandeelhoudersvergadering over het ontslag van de statutair directeur. Voor het nemen van een rechtsgeldig ontslagbesluit door de aandeelhoudersvergadering gelden wettelijke en statutaire voorschriften, met termijnen, hoor- en wederhoor en mogelijk verzwaarde stemverhoudingen. Raadpleeg het spoorboekje van de statuten en de wet! Als dit niet goed gaat, is het ontslag niet geldig en kan de bestuurder dit terugdraaien.
• De OR heeft net als bij het benoemen van een statutair directeur, ook bij het voorgenomen ontslag een adviesrecht.

Ontslagbescherming statutair bestuurder?

• Het vennootschapsrechtelijke ontslagbesluit doet ook de arbeidsrechtelijke band met de vennootschap eindigen, tenzij (beide!) partijen anders willen. Wel moet de opzegtermijn dan nog in acht worden genomen. Gebeurt dat niet, dan ontstaat aanspraak op een vergoeding van het loon over de opzegtermijn. Daarnaast heeft de statutair directeur net als de gewone werknemer (meestal) recht op de transitievergoeding.
• De statutair directeur mist de preventieve ontslagbescherming van een gewone werknemer en kan alleen achteraf bij de rechtbank klagen over zijn ontslag. Dat laat onverlet dat ook de statutair bestuurder alleen mag worden ontslagen als sprake is van een redelijke (limitatief in de wet genoemde!) grond en indien herplaatsing (binnen de groep) niet in de rede ligt. Als niet aan beide eisen is voldaan, kan de rechter de statutair directeur een billijke vergoeding toekennen. De rechter kan niet gebieden het dienstverband te herstellen. Tot op heden is er nog weinig jurisprudentie over de herplaatsingsinspanning die een vennootschap zich moet getroosten. De rechter lijkt vrij eenvoudig aan te nemen dat er geen andere plek voor de statutair directeur is binnen de vennootschap, maar zeker binnen een groter concern, kunnen er wel andere functies zijn die de gewezen statutair directeur feitelijk prima zou kunnen verrichten. Wees hier op bedacht, want er wordt wel steeds kritischer naar gekeken!
• Uit enkele uitspraken blijkt dat rechters het bestaan van die redelijke ontslaggrond niet zomaar aannemen. Zoals een rechtbank omschreef: “Gezien de beperkte ontslagbescherming van een bestuurder vanwege het ontbreken van de preventieve toets dienen aan die redelijke grond juist zware eisen te worden gesteld.” Ook een falend statutair directeur moet eerst op zijn functioneren worden aangesproken en het oordeel dat de functie inhoudsloos is geworden doordat de vennootschapsrechtelijke band is geëindigd, wordt niet automatisch gegeven. Gekeken wordt naar de concrete aanleiding voor het ontslag en of dat de toets der kritiek kan doorstaan.

Ontslagbescherming statutair bestuurder!

• De opzegverboden die voor ‘gewone werknemers’ gelden, gelden ook in de relatie met de statutair bestuurder. Bij bestuurders zal het veelal gaan om ziekte of zwangerschap, maar ook een overgang van onderneming komt wel voor. De vennootschapsrechtelijke band mag wel beëindigd worden door een besluit van de aandeelhoudersvergadering, maar dat besluit beëindigt de arbeidsrechtelijke in zo’n geval niet automatisch mee. Zegt de vennootschap de arbeidsovereenkomst toch op, dan kan de (voormalig) bestuurder bij de rechtbank vernietiging van die opzegging vorderen op grond van het opzegverbod. De opzegging wordt dan geacht nooit bestaan te hebben. Dit is anders dan herstel van het dienstverband, dat voor de bestuurder niet mogelijk is.
• Wanneer een statutair bestuurder tijdens ziekte ontslagen wordt uit zijn vennootschapsrechtelijke functie, blijft het dienstverband bestaan als ‘gewone werknemer’. Met twee jaar loondoorbetaling en re-integratierechten en -plichten. Dat geldt alleen als de bestuurder al ziek geworden was, voordat de aandeelhoudersvergadering met daarop het voornemen van zijn ontslag is bijeengeroepen.
• Nog een laatste noot: deze ontslagregels voor een statutair bestuurder, gelden niet voor de bestuurder van een stichting en gelden evenmin als de statutair directeur in dienst is van een andere vennootschap dan die waarvan hij bestuurder is. Wanneer de vennootschapsrechtelijke band dan eindigt door een aandeelhoudersbesluit, bestaat de arbeidsrechtelijke band nog, inclusief preventieve ontslagbescherming.

Haken en ogen dus, waarbij de rechter meer dan voor de WWZ (Wet Werk en Zekerheid) actief lijkt mee te kijken of het ontslag wel aan de wettelijke eisen voldoet.

Wilt u meer weten over het ontslag van een statutair bestuurder of andere arbeidsrecht gerelateerde onderwerpen, neem dan vooral contact op met iemand van onze sectie Arbeidsrecht.