Ontwikkelingen in het familierecht
Meer verschillende gezinssituaties dan vroeger
Enkele tientallen jaren geleden was het (juridisch) ouderschap vrij duidelijk. Kinderen werden voornamelijk geboren uit het huwelijk van een man en een vrouw en een kind had automatisch twee ouders. Dat is tegenwoordig wel anders. Tegenwoordig kennen we eenoudergezinnen, samengestelde gezinnen (fusiegezinnen), gezinnen van ouders van gelijk geslacht (regenbooggezinnen), meergeneratiegezinnen en meerdere personen die met elkaar een of meer kinderen verzorgen en opvoeden. Dat kan veel (juridische) problemen opleveren.
Om de belangen van kinderen in dit soort gezinssituaties juridisch te waarborgen, heeft de overheid een onderzoek laten instellen door een staatscommissie. Deze staatscommissie heeft een aantal voorstellen gedaan om de regelgeving hierover aan te passen, zoals het instellen van een regeling voor juridisch meerouderschap, meeroudergezag en een Nederlandse regeling voor draagmoederschap.
Maximaal vier juridische ouders
Een van de voorwaarden voor juridisch meerouderschap zou moeten zijn dat een kind maximaal vier juridische ouders kan hebben, die maximaal twee huishoudens vormen. Vóór de conceptie (dus zelfs voor de verwekking al) van het kind moeten de ouders aan de rechter een meerouderschapsovereenkomst voorleggen. In deze overeenkomst staan de afspraken die zijn gemaakt over onder meer zorg- en opvoedingstaken, de hoofdverblijfplaats van het kind, de verdeling van de financiële lasten en de geslachtsnaam. Voor het toekomstige kind zal een bijzondere curator worden benoemd, die de rechter moet adviseren over de zorgvuldigheid van het traject. Belangrijk is dat een duidelijk aanwijsbare band bestaat tussen alle ouders enerzijds en het kind anderzijds. Daarnaast adviseert de staatscommissie dat meerdere personen het gezag over een kind kunnen uitoefenen (meerpersoonsgezag).
Politiek schuift heikele ouderschapskwestie door
De huidige regeringspartijen hebben afgesproken nu geen beslissingen te nemen over de kwestie van het meervoudig ouderschap. Ze zijn verdeeld over de vraag of kinderen in juridisch opzicht meer dan twee ouders kunnen hebben. Hierbij spelen namelijk vele vragen op het gebied van erfenissen, ouderlijk gezag, nationaliteit en achternaam.
Naast deze vragen kan ik me ook nog indenken dat er wat praktische problemen op te lossen zijn, want hoe vier je kerst als de (vier!) ouders gescheiden zijn, kerst telt immers nog altijd maar twee dagen en hoe neem je beslissingen voor het kind als de ouders niet meer door één deur kunnen; gelden dan de meeste stemmen? Kortom, er zijn nog wel wat punten op de i te zetten voordat er een wetsvoorstel ligt.
De partijen hebben afgesproken dat het kabinet er wel onderzoek naar gaat doen en eventueel later met voorstellen komt. Door af te spreken dat er onderzoek wordt gedaan naar een aanpassing van het familierecht, schuiven de partijen een besluit voor zich uit. De discussie over ingewikkelde gezinssituaties en het meervoudig ouderschap is actueel en wordt dus vervolgd!
Wilt u meer informatie over dit onderwerp of advies over gezinssituaties en hoe u dat het beste juridisch kunt regelen, neem dan contact op met mr. Fleur van de Venne.