Het geweld in Oekraïne leidt tot een grote stroom vluchtelingen, waarvan een deel ook in ons land toevlucht zoekt. Het bieden van noodopvang aan deze groep vraagt een grote inzet van onze samenleving. De noodopvang van asielzoekers en vreemdelingen is de taak van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, maar alleen die opvang is nu niet toereikend. Vandaar dat lokale overheden, met name gemeenten, hieraan proberen bij te dragen. Daar komt veel bij kijken.

Noodopvang houdt veel meer in dan alleen het bieden van onderdak, maar daar begint het wel mee. Gelet op de acute nood, ligt het daarbij voor de hand dat gekozen wordt voor bestaande gebouwen die met een beperkte investering geschikt kunnen worden gemaakt als opvanglocatie. Als de overheid niet zelf over gebouwen beschikt, zullen deze in het algemeen worden gehuurd. De contractering zal dan maatwerk zijn, maar er zijn wel een paar zaken waarmee steeds rekening moet worden gehouden. Om – niet-limitatief – een paar belangrijke punten te noemen:

• De geschiktheid van de locatie. Dit betreft de bestemming (wonen, maatschappelijk), maar ook de fysieke eigenschappen. Soms zullen bouwkundige aanpassingen worden gepleegd of voorzieningen moeten worden aangebracht. Regel wie dit doet en welke afspraken bij het einde van de huur gelden.
• Duidelijkheid over de wederpartij. Met name in de haast bestaat het risico dat zaken worden gedaan met een (letterlijk of figuurlijk) verkeerde partij, dan wel niet goed wordt nagegaan of die bevoegd wordt vertegenwoordigd.
• De duur van de overeenkomst en de prijs. Hoe korter de duur en hoe hoger de prijs, hoe minder investeringen nodig zouden moeten zijn om de locatie geschikt te maken. Verlengingsopties kunnen voorkomen dat een locatie te snel weer moet worden ontruimd of ineens een veel hogere huurprijs moet worden betaald.
• Leg goed en controleerbaar vast in welke staat de locatie wordt aanvaard en hoe deze weer moet worden opgeleverd. Permanente bewoning is heel wat anders dan, bijvoorbeeld, gebruik als recreatiewoning en daarmee moet ook bij de oplevering rekening worden gehouden.
• Onderverhuur en in gebruik geven aan derden is in standaardovereenkomsten in beginsel uitgesloten. Bij opvanglocaties zal er ruimte moeten zijn voor hulpverleners en overheidsinstanties. Die mogelijkheid zal het contract moeten bieden.
• Maak duidelijke afspraken over veiligheid, toezicht en communicatie met de omgeving.

Een goede regeling met de vastgoedeigenaar is belangrijk, maar ook met de bewoners zullen duidelijke afspraken moeten worden gemaakt. Bedenk dat de Regeling verstrekkingen asielzoekers en andere categorieën vreemdelingen 2005 (Rva 2005) niet van toepassing is. Afspraken over de beschikbaarheid van noodopvang, de voorwaarden waaronder die wordt verleend en wanneer deze kan worden beëindigd, zullen daarom in afspraken met de bewoners moeten worden vastgelegd. De Rva 2005 kan daarbij wel enige inspiratie bieden.

De eerste opgave is nu het bieden van onderdak. De papierwinkel heeft daarbij begrijpelijkerwijs niet de prioriteit, maar zal wel goed op orde moeten worden gebracht. Dat geeft over en weer duidelijkheid en voorkomt discussie en onzekerheid achteraf.

Heeft u vragen over dit onderwerp of andere huurrecht-gerelateerde vragen, neem dan gerust contact op met mr. Elmer van der Kamp. Hij heeft ruime ervaring in de bouw & vastgoed en helpt u graag verder.