Terug naar commuun strafrecht

Niet-ambtelijke omkoping (corruptie)

Niet-ambtelijke omkoping (corruptie)

Het woord ‘corruptie’ komt, evenals het woord ‘fraude’, niet voor in het Wetboek van Strafrecht. Wél stelt ons wetboek verschillende vormen van omkoping – in de volksmond ‘corruptie’ – strafbaar. Er wordt onderscheid gemaakt tussen ambtelijke omkoping en niet-ambtelijke omkoping. Deze pagina gaat over niet-ambtelijke omkoping, oftewel het omkopen van anderen dan ambtenaren.

Actieve en passieve niet-ambtelijke omkoping

De persoon of onderneming die zich laat omkopen kan worden vervolgd op grond van artikel 328ter lid 1 van het Wetboek van Strafrecht (‘passieve niet-ambtelijke omkoping’), en de persoon of onderneming die een ander omkoopt kan worden vervolgd op grond van artikel 328ter lid 2 van het Wetboek van Strafrecht (‘actieve niet-ambtelijke omkoping’). Op grond van deze bepalingen kan een maximale gevangenisstraf voor de duur van vier jaar worden opgelegd. Daarnaast kunnen er hoge geldboetes worden opgelegd, zeker wanneer de verdachte geen natuurlijk persoon maar een onderneming is.

Elementen van niet-ambtelijke omkoping

Voor zowel actieve als passieve niet-ambtelijke omkoping moet, kort gezegd, aan de volgende vereisten zijn voldaan:

  • De ‘omkoper’ doet een gift of belofte aan de omgekochte;
  • De ‘omgekochte’ neemt deze gift of belofte aan, en handelt daarbij ‘in strijd met zijn of haar plicht’;
  • Er moet een causaal verband zijn tussen de gift of belofte van de omkoper, en het handelen in strijd met zijn of haar plicht door de omgekochte.

Verschillende soorten van omkoping

Vaak is de omgekochte een werknemer of bestuurder die een geldbedrag (‘steekpenningen’ of ‘smeergeld’), cadeau of dienst  krijgt. In ruil daarvoor zorgt de omgekochte er bijvoorbeeld voor dat de omkoper een bepaalde opdracht gegund krijgt. Het is ook mogelijk dat er een vergoeding wordt betaald aan de omgekochte, waarvan een deel weer naar de omkoper gaat. In zulke gevallen wordt vaak gesproken over een ‘kick back’. Weer een andere variant van omkoping is dat de omgekochte te veel betaald krijgt of juist minder hoeft te betalen dan zonder de omkoping het geval was geweest.

Grijs gebied corruptie

In de praktijk – zeker in het internationaal handelsverkeer – maken bedrijven veelal gebruik van onder andere handelsagenten, distributeurs en bemiddelaars. Voor bedrijven is het vaak moeilijk om na te gaan of die tussenpersonen zich houden aan de (Nederlandse maatstaven van de) wet. Onze advocaten maken vaak mee dat er tips zijn binnengekomen bij de Belastingdienst en/of de FIOD van ex-werknemers of concurrenten. Die stellen dat de tussenpersoon zich schuldig heeft gemaakt aan het betalen van steekpenningen. Het bedrijf in Nederland kan dan al snel onder het vergrootglas van justitie komen te liggen. Zeker als de contractvorming met de tussenpersoon niet helemaal adequaat is en/of het bedrijf niet een duidelijk anti-corruptiebeleid hanteert.

De gevolgen zijn soms rampzalig. Het komt in de praktijk regelmatig voor dat verdenkingen van omkoping jarenlang voortduren, zonder dat er ook maar een verhoor door de FIOD heeft plaatsgevonden. In dit soort situaties is het dan ook van het grootste belang om vanaf het begin van het strafrechtelijk onderzoek het gesprek aan te gaan met het Openbaar Ministerie. Daarbij helpt het als het bedrijf kan laten zien dat er actief anti-corruptiebeleid wordt gevoerd en de contractvorming op orde is of op orde wordt gebracht en geen vragen oproept in de visie van het OM.  Zo kan worden voorkomen dat het openbaar ministerie besluit om de zaak te dagvaarden bij de rechtbank, met alle publicitaire gevolgen van dien.

Rechtsbijstand door gespecialiseerde advocaten

Wanneer u, of uw onderneming, verdacht wordt van actieve of passieve niet-ambtelijke omkoping, is het van groot belang om  een gespecialiseerde strafrechtadvocaat in te schakelen. Op die manier kunnen de ingrijpende gevolgen van het strafrechtelijk onderzoek zo veel mogelijk worden beperkt.

De strafrechtadvocaten van TRIP zijn gespecialiseerd in het economisch strafrecht, en hebben ruime ervaring met omvangrijke fraudeonderzoeken naar (onder andere) niet-ambtelijke omkoping. Onze advocaten hanteren een praktische en proactieve benadering. Zij stellen direct een onderzoek in naar de verweren die namens u gevoerd kunnen worden, en brengen uw kant van het verhaal bij het openbaar ministerie onder de aandacht. Zo nodig helpen zij bij het formuleren en/of aanscherpen van het beleid en met contractvorming. Zij zullen zoveel mogelijk aansturen op een sepot of, indien een sepot niet haalbaar is, een transactie of buitengerechtelijke afdoening, om ervoor te zorgen dat de zaak niet in de openbaarheid komt. 

Onze advocaten helpen u graag

Wordt u, of uw onderneming, verdacht van niet-ambtelijke omkoping? Of heeft u een vraag over niet-ambtelijke omkoping of het opstellen van anti-corruptiebeleid? Neem dan contact op met Peter Koops of Jurian van Galen. Als strafrechtspecialisten helpen zij u graag verder.

Meer weten? Neem contact op met een van onze specialisten.