Relevantie:

• Door elektrificatie en materiaal- en personeelsschaarste hebben netbeheerders steeds meer moeite om partijen die daarom verzoeken binnen een redelijke termijn te voorzien van een aansluiting op het elektriciteitsnet.
• De Elektriciteitswet 1998 bepaalt dat een aansluiting in de meeste gevallen binnen 18 weken gerealiseerd moet zijn. De wetgever bleek echter, op grond van Europees recht, niet bevoegd om deze termijn te stellen.
• In een nieuw Codebesluit heeft de Autoriteit Consument en Markt invulling gegeven aan wat een redelijke aansluittermijn is voor kleinverbruikaansluitingen.

Wat is een redelijke aansluittermijn voor elektriciteit? De afgelopen week heeft de ACM twee besluiten genomen die zeer ongunstig zijn voor (aspirant-)aangeslotenen en die gunstig zijn voor de netbeheerders voor de beantwoording van de vraag of er een redelijke aansluittermijn is gehanteerd. Deze termijn is relevant bij het verkrijgen van een nieuwe aansluiting op het elektriciteitsnet of de verzwaring van een bestaande aansluiting.

Achtergrond aansluittermijn

In de Elektriciteitswet 1998 (E-wet) is voorgeschreven dat een aansluiting binnen een ‘redelijke termijn’ gerealiseerd moet zijn. Hier voegt de wet aan toe dat deze termijn in de meeste gevallen overschreden wordt als de aansluiting niet binnen 18 weken gerealiseerd is. In september 2021 oordeelde het Hof van Justitie van de EU dat de wetgever niet bevoegd is om een nadere invulling te geven aan deze ‘redelijke’ termijn. Gelet op deze uitspraak communiceerde de ACM in haar persbericht van 29 november 2021 dat zij uit blijft gaan van de norm van een redelijke aansluittermijn uit de wet, die zo nodig, afhankelijk van de concrete omstandigheden, per geval nader kan worden vastgesteld.

Wat is nu redelijk?

Op 8 juni 2023 heeft de ACM het Codebesluit aansluittermijnen elektriciteit kleine aansluitingen gepubliceerd. In dit besluit geeft zij een antwoord op de vraag wanneer er voor een kleinverbruikaansluiting (kleiner dan of gelijk aan 3*80A) nog sprake is van een ‘redelijke termijn’. De termijn van de E-wet is overschreden indien een kleinverbruikaansluiting (kleiner dan of gelijk aan 3*80A) niet:

1. binnen 12 weken is gerealiseerd als er geen grondwerkzaamheden noodzakelijk zijn; en
2. binnen 18 weken is gerealiseerd als er wel grondwerkzaamheden noodzakelijk zijn.

Deze termijnen gelden niet als (i) er sprake is van overmacht (bijvoorbeeld een trage vergunningsprocedure) of (ii) de netbeheerder redelijkerwijs geen transportcapaciteit beschikbaar heeft. In dat laatste geval geldt een aansluittermijn van maar liefst 52 weken.

Het Codebesluit aansluittermijnen elektriciteit kleine aansluitingen regelt nog niets voor de grotere aansluitingen. De ACM heeft voor deze aansluitingen het Ontwerp codebesluit aansluittermijnen elektriciteit ter consultatie aan de markt voorgelegd.

Uit het ontwerpcodebesluit volgt kort gezegd dat de grootverbruikaansluitingen binnen een termijn van 40 weken moeten worden gerealiseerd. Met dit ontwerp is de redelijke aansluittermijn voor grootverbruik aansluitingen tot 10 MVA niet meer gelijk aan de termijn voor kleinverbruikaansluitingen, zoals wel het geval was op grond van de E-Wet. De redelijke aansluittermijn gaat in het ontwerp van 18 weken naar maar liefst 40 weken. Deze termijn gaat, als het aan de ACM ligt, pas lopen op het moment dat de netbeheerder de door de (aspirant-)aangeslotene getekende offerte retour heeft gestuurd.

De ACM lijkt deze koerswijziging te onderbouwen met het feit dat uit haar eigen onderzoek blijkt dat de netbeheerders in de afgelopen jaren de termijn van 18 weken vaak niet hebben gehaald voor de aansluitingen boven de 3*80A. Daarbij houdt de ACM rekening met de belangen van de netbeheerders, die bijvoorbeeld last hebben van de schaarste aan personeel en materiaal en langere doorlooptijden van vergunningsprocedures.

Een voorteken?

Op dezelfde dag als de datum waarop het Codebesluit aansluittermijnen elektriciteit kleine aansluitingen is gepubliceerd, heeft de ACM ook het geschilbesluit Gasterij van Balveren/Liander gepubliceerd. Aan de hand van de uitkomsten van haar onderzoek naar de doorlooptijd voor het realiseren van grootverbruikaansluitingen tot 10 MVA komt de ACM tot het oordeel dat een termijn van 45 weken redelijk is. Zie verder over dit besluit Geschilbesluit ACM (deel 4): 45 weken is een ‘redelijke termijn’ voor het verzwaren van een aansluiting, aldus de ACM . Zoals gezegd komt de ACM in dit besluit tot de conclusie dat een termijn van 45 weken redelijk is, waarbij zij ook meeweegt dat uit onderzoek is gebleken dat een termijn van 40 weken niet ongebruikelijk is en er op dit moment nog geen duidelijke norm is voor de aansluitingen tot 10 MVA. Daarbij weegt ze mee dat de gemiddelde aansluittermijn in 2022 verder is opgelopen.

Vervolg aansluittermijn

Voor veel (aspirant-)aangeslotenen is het natuurlijk van belang om tijdig over een aansluiting op het elektriciteitsnet te kunnen beschikken. Duurzame energieprojecten om bijvoorbeeld van het gas af te gaan, zijn (vaak) afhankelijk van het tijdig realiseren van een aansluiting. Zodra het codebesluit voor de redelijke aansluittermijn van de grootverbruikaansluitingen is gepubliceerd zullen wij hierover berichten. Neem bij vragen gerust contact op met Ale van der Wielen en Cees Verburg.