Dit blogartikel is het eerste onderdeel van een reeks waarin wij de AI-verordening en het gebruik van AI-systemen bespreken. Over twee weken zal het tweede onderdeel van de reeks verschijnen.
AI blogreeks deel I – Introductie
Na lange onderhandelingen is de AI-verordening eindelijk definitief. Deze nieuwe Europese wet treedt op 1 augustus 2024 in werking. Maar wat houdt deze AI-verordening precies in en voor wie gaan de regels gelden? In deze blogreeks bespreken Alexandra van Beelen en Hester Ellemers van TRIP Advocaten Notarissen de verschillende aspecten van de AI-verordening in opeenvolgende delen, te beginnen met een algemene introductie.
Wat is de AI-verordening?
De AI-verordening heeft als doel de toepassing van mensgerichte en betrouwbare AI te bevorderen en tegelijkertijd te zorgen voor een hoge mate van bescherming van de gezondheid, veiligheid en grondrechten van de mens. Het is echter niet zo dat elk AI-systeem aan dezelfde regels moet voldoen.
De AI-verordening maakt onderscheid tussen:
- AI-systemen met een onaanvaardbaar risico
- AI-systemen met een hoog risico
- AI-systemen met een laag of minimaal risico
Afhankelijk van de omvang van het risico van een bepaald AI-systeem gelden er andere regels. Zo zijn er logischerwijs strengere regels van toepassing op AI-systemen met een hoog risico dan op AI-systemen met een laag risico. De verordening heeft een sectoroverschrijdend karakter, wat inhoudt dat de regels in elke specifieke sector van toepassing zijn.
Over de definitie van AI is veel gediscussieerd. In de definitieve tekst van de AI-verordening wordt een AI-systeem gedefinieerd als “een op een machine gebaseerd systeem dat is ontworpen om met verschillende niveaus van autonomie te werken en dat na het inzetten ervan aanpassingsvermogen kan vertonen, en dat, voor expliciete of impliciete doelstellingen, uit de ontvangen input afleidt hoe output te genereren zoals voorspellingen, inhoud, aanbevelingen of beslissingen die van invloed kunnen zijn op fysieke of virtuele omgevingen.” AI is dus een overkoepelende term voor machines, software en apparaten die in staat zijn om complexe, menselijke vaardigheden uit te voeren, zoals leren, redeneren of creatieve beslissingen nemen, zonder dat er menselijk denkvermogen voor nodig is.
Uitzonderingen en algemene AI-systemen
Voor de toepassing van de AI-verordening gelden enkele uitzonderingen. Zo geldt de AI-verordening niet voor AI-systemen voor militaire, defensie of nationale veiligheidsdoeleinden en AI-systemen voor uitsluitend persoonlijke, niet professionele activiteiten.
Voor AI-systemen voor algemene doeleinden, zoals grote generatieve modellen (bijvoorbeeld ChatGPT), die breed inzetbaar zijn, gelden specifieke regels in hoofdstuk V. Daarvoor is gekozen omdat deze algemene AI-systemen geen specifieke toepassing kennen en daarom niet goed passen bij een risicogebaseerde aanpak.
Boetes
Overtreding van de AI-verordening kan leiden tot hoge boetes. Een geldboete kan oplopen tot maar liefst 35 miljoen euro of 7% van de wereldwijde jaaromzet. Nationale bevoegde autoriteiten handhaven de regels, ondersteund door het Europees AI-bureau.
Inwerkingtreding
De AI-verordening treedt op 1 augustus 2024 in werking. De wet is echter niet direct van toepassing. De verordening is pas, met uitzonderingen van specifieke bepalingen, met ingang van 2 augustus 2026 van toepassing. Voor de algemene bepalingen en verboden AI-praktijken geldt als ingangsdatum 2 februari 2025. De bepalingen voor hoog risico-systemen gelden vanaf 2 augustus 2027. De bepalingen inzake AI-modellen voor algemene doeleinden zijn vanaf 2 augustus 2025 van toepassing.
Onder de AI-verordening gaan er verschillende verplichtingen gelden voor aanbieders, gebruiksverantwoordelijken, productfabrikanten, importeurs en distributeurs. Wanneer valt een partij onder welke rol? Welke verplichtingen gelden per risicoklasse? Dit zijn vragen die in de volgende blogs aan bod komen.
Bent u benieuwd wat de AI-verordening voor u gaat betekenen of heeft u naar aanleiding van deze blog een vraag? Neem dan contact op met Alexandra van Beelen of Hester Ellemers.
Dit blogartikel is onderdeel van een reeks waarin wij de AI-verordening en het gebruik van AI-systemen bespreken. Klik hieronder om de overige delen van deze reeks te lezen.
Verboden AI-systemen (Deel II)
